De meerwaarde van meertaligheid in het onderwijs

In een samenleving die zo multicultureel is als de samenleving waarin wij leven, is het normaal dat er anderstalige leerlingen in onze klassen zullen zitten. Deze meertaligheid zorgt niet alleen voor nieuwe uitdagingen, maar ook voor nieuwe inzichten en leerkansen voor het Belgische onderwijs.

In 2019 heeft de VRT een onderzoek gedaan waaruit bleek dat maar liefst een vijfde van de Belgische bevolking van buitenlandse afkomst is. Als we meer inzoomen op deze cijfers, zien we dat er in Antwerpen alleen al meer dan 180 nationaliteiten wonen, wat resulteert in meer dan 400 gesproken talen. Het is dan ook geen verrassing dat we als leerkrachten rekening moeten houden met deze diversiteit.

Moons en Bauwens (2021) zijn zich hiervan bewust en halen het belang van de moedertaal aan. Deze moedertaal zorgt voor een gevoel van veiligheid dat de leerling in staat stelt om zelfzekerder te worden in zowel de moedertaal als de instructietaal, wat hun leerproces zeker ten gunste komt. Moons en Bauwens (2021) halen verder aan dat het niet moeilijk moet zijn om deze moedertaal in de les te betrekken. Dit kan bereikt worden door iets zo simpel als leerlingen met eenzelfde moedertaal naast elkaar te zetten en te laten samenwerken.

Ikzelf sluit me bij hun bevindingen aan. Het betrekken van de moedertaal van de leerlingen kan een grote meerwaarde hebben voor het leerrendement en de motivatie van de leerlingen. Doorheen onze opleiding wordt erop gehamerd dat we moeten aansluiten bij de leefwereld van onze leerlingen, en inzetten op deze moedertaal is een manier om dit te bereiken. Maar ook op het vlak van leesplezier kan deze moedertaal een grote rol spelen. Lezen op zich kan belastend zijn als je de taal wel vlot begrijpt, laat staan als je dit niet doet. Een collega van mij haalde aan dat zij bij haar OKAN-klas inzette op leesplezier door de leerlingen ook boeken in hun eigen taal te laten lezen. Dit is een initiatief dat in mijn ogen ook een meerwaarde zou kunnen hebben in het reguliere onderwijs. Op deze manier ontlasten we de leerlingen met een taalachterstand niet alleen, maar maken we van lezen ook een positieve beleving.

Kort samengevat kunnen we dus stellen dat inzetten op het gebruik van de moedertaal van anderstalige leerlingen een meerwaarde vormt voor zowel het leerrendement van de leerlingen, als hun zelfzekerheid en leesplezier.

---

Moons, L., & Bauwens, S. (2021). Meertaligheid: een verhaal van ons allemaal. FONS, 28-29.

Antwerpen Stad. (2021). bevolking-vreemdelingen. Opgehaald van sites.google.com: https://sites.google.com/site/antwerpenstadantwerpcity/bevolking-vreemdelingen

VRT. (2019, 12 05). Meer dan een vijfde van mensen in Vlaanderen is nu van buitenlandse herkomst. Opgehaald van www.vrt.be: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/12/05/meer-dan-een-vijfde-van-mensen-in-belgie-is-nu-van-buitenlandse/#:~:text=peter%20Hilz%20(C)-,Meer%20dan%20een%20vijfde%20van%20mensen%20in%20Vlaanderen%20is%20nu,procentpunten%20meer%20dan%20in%202009.