Creativiteit in het onderwijs

Mijn middelbare schoolcarrière was gevuld met artistieke vakken: plastische opvoeding waarin we twee uur aan een stuk aan de slag gingen met de verschillende tekentechnieken; muzikale opvoeding waarin we de basis van muziek leerden en wekelijks ons muziekrepertoire uitbreidden. Het was een welkome afleiding van de theoretische lessen zoals wiskunde en Frans, een moment waarin ik mezelf kon opladen.

Het doet me dan ook pijn om op Klasse een artikel tegen te komen waarin wordt aangehaald dat de artistieke vakken als schietschijf gebruikt worden. Charlotte De Cooman, leerkracht muziek en esthetica, kreeg het spijtige nieuws te horen dat er vanaf volgend schooljaar minder plaats zal zijn voor muziek, esthetica en beeld in de tweede graad. Ze stelt zich een pertinente vraag: "Waarom worden schoonheid en fantasie geraakt, net nu we het zo hard nodig hebben?"

Dit is een vraag die ik mezelf ook geregeld stel aangezien ik als leerkracht Nederlands ook een cultuurparticipant ben. We brengen onze leerlingen tenslotte meer bij dan alleen maar theoretische kennis, we dragen bij tot hun culturele ontwikkeling. Daar komt dan nog eens bij dat kunst een krachtige en laagdrempelige manier is om aan de slag te gaan met zware thema's en/of gevoelens te exploreren. Kunst is toegankelijk voor iedereen: wie niet goed is met woorden kan zich vinden in beelden of in muziek. Deze artistieke lesmomenten geven de leerlingen een uitaatklep die ze, zeker in deze periode, hard nodig hebben. De Cooman (2020) haalt zelf aan hoe haar leerlingen openbloeien wanneer ze in aanraking komen met haar vak, hoe het haar helpt om toenadering te zoeken tot hen.

Met al de voordelen van kunst in mijn achterhoofd, moet ik toegeven dat ik niet snap waarom het steeds opnieuw het slachtoffer is binnen ons onderwijs. Is het omdat de vrijheid en creativiteit die artistieke vakken met zich meebrengen in een prestatiemaatschappij geen plaats hebben? Of worden vakken zoals plastische en muzikale opvoeding als minder belangrijk ingeschat dan theoretische vakken zoals wiskunde en Nederlands? Gaan artistieke vakken hetzelfde lot tegemoet als informatica en worden ze geïntegreerd in de hoofdvakken, of lopen ze het risico om helemaal te verdwijnen?

Wat ik vooral meeneem uit dit artikel is dat ik het jammer vind dat deze vakken keer op keer tot schietschijf herleid worden, dat er zo weinig waarde aan gegeven wordt. Misschien ligt dit aan mijn eigen schoolcarrière, maar voor mij blijft een goede balans tussen het hoofd, de handen en het hart nog steeds wat scholen zouden moeten meegeven. En kunstvakken spelen hier een belangrijke rol in.

Bronnen:

De Cooman, C. (2020, 12 10). De kracht van kunstvakken. Retrieved from www.klasse.be: https://www.klasse.be/252482/de-kracht-van-kunstvakken/